Langzaam maar zeker beginnen mijn Nederlandse gedachtes zich om te vormen in Engelse en Spaanse. Steeds vaker moet ik naar woorden zoeken in het Nederlands terwijl ik ze wel weet in het Engels, en nu met die Spaanse lessen erbij wordt het er niet gemakkelijker op. Gelukkig kom ik af en toe wat Nederlanders hier en daar tegen, waardoor ik ook mijn moedertaal enigszins op orde hou! Dus vergeef me als je wat spelfoutjes in mijn verhaal ontdekt ;-).

De tour naar Salar de Uyuni was fenomenaal. Nadat ik eindelijk een touroperator had gevonden die goede recensies had op het internet, boekte ik mijn trip bij Red Planet expeditions. Ze waren weliswaar een stuk duurder dan menig ander, maar dan wist ik tenminste zeker dat ik het goed naar mijn zin zou gaan hebben. \'S ochtends om half elf vertrokken we met twee toyota landcruisers naar het treinkerkhof, waar zoals je al raad, oude stoomlocomotieven gestald staan, totaal verroest en nu als trekpleister dienen voor de toeristen. Onze gids legde ons uit hoe deze oude machines hier terecht gekomen waren waarna we even de vrijheid kregen om wat te fotograferen en te beklimmen!
Ik deelde de auto met een Frans koppel en een Duitse vrouw, in de andere auto nestelde zich een Zwitsers echtpaar en een Engelse meid. Als we niet veel later bij de zoutvlakte aankomen mogen we weer uitstappen om foto\'s te maken van de arbeiders die druk bezig zijn om piramides van zout te creëren waarna ze worden vervoerd naar de zoutfabriek om het zout te fabriceren zoals wij het kennen. \'S middags stoppen we bij één van de vele zouthotels waar we een heerlijke lunch nuttigen en een Zuid-Koreaans stel zich bij ons voegden. Eenmaal compleet gingen we op weg naar het midden van de zoutvlakte waar we de bekende jump-foto\'s konden maken, en een hoop leuke en grappige ideeën konden uitvoeren! De volgende stop was cactus-eiland. Midden in een zee van zout ligt een eiland waar alleen maar cactussen op kunnen groeien, wat enkele mooie foto\'s opleverden. Nadat onze gids zijn verhaal had gedaan was het tijd om naar ons hotel te gaan. De zonsondergang was onderweg zó mooi, en zó kleurrijk dat we vroegen de chauffeur te stoppen zodat we wat foto\'s konden maken, tot nu toe zijn dat de mooiste geworden van mijn reis door Zuid-Amerika!
In het pikkedonker komen ook wij aan bij het hotel waar ze bijna klaar zijn met ons diner. Omdat de Duitse dame in ons gezelschap vegetariër is krijgt zij een gekookt ei en een omelet te eten. Ze had geen hele erge honger, en vond het net als ik zonde om het weg te gooien dus at ik het ei, samen met het grootste deel van haar omelet op. Wanneer ik de volgende ochtend wakker word heb ik er flink spijt van! Mijn maag keerde zich om, en ook de Duitse voelde zich niet helemaal lekker. Gelukkig had zij maar een klein deel van het omelet op, en helaas ik de rest met het rotte ei erbij! Na enkele uren voelde ze zich wel beter, maar ik heb de hele dag in een hobbelige landcruiser geslapen nadat ik meerdere malen had overgegeven. Zelfs een slokje water kon ik niet binnen houden... Veel heb ik dan ook niet gezien van de tweede dag van de tour, maar dat probleem kwam later wel weer. Net voor het vallen van de avond kwamen we aan bij het nieuwe hotel, waar ik gelijk mijn bed in dook, uitgeput en misselijk ben ik toch in slaap gevallen onder een laag van zeker zes dekens. \'S nachts ben ik meerdere malen wakker geworden, waarbij ik mij al een stuk beter voelde wat een goed teken was!
Bij het ontbijt de volgende morgen werkte ik met enige angst wat aardbeien yoghurt met cereals weg wat gelukkig goed ging. Nét voordat we weggingen wou ik ook nog wel even een sprong in de natuurlijke hotspring maken, wat was dat lekker! De buitentemperatuur was nét boven nul, en ik zat in een natuurlijk bad van zeker 30+ graden! Lang duurde het niet want we moesten weer verder, en nu ik me beter voelde was het reizen wel een stuk aangenamer! Meer dan de helft van onze groep zeiden we gedag bij de grens met Chile, waar zij verder gingen. Samen met het Zwitserse koppel en het Engelse meisje zijn we teruggegaan naar Uyuni waar ik me even flink uit liet gaan over het feit dat ik niks heb meegekregen van de tweede dag, doordat ik ziek ben geworden van een ei dat zíj ons geserveerd hadden. Als ik 300 Bolivianos (ruime 30 euro) terugvraag van de totale 1200 die ik betaald had voor de tour, vindt de receptionist het belachelijk, en ik moet maar wachten tot zijn baas er is over twintig minuten. Niet veel later komt ook onze gids aanlopen die mijn verhaal kracht bijzet, waarna ik mijn 300 Bolivianos krijg! Ook weer opgelost. Omdat ik de gids en mijn chauffeur erg vriendelijk en behulpzaam vond druk ik ze beide 50 Bolivianos in de hand, pak mijn spullen en loop naar het busstation waar ik niet veel later in de bus zit naar Potosí, het hoogste dorp ter wereld!

Midden in de nacht kom ik aan in Potosí en hou de eerste de beste taxi aan die er aan komt rijden omdat ik nog steeds energieloos was van de dag ervoor en nog steeds bijna niks had gegeten. De taxi had geen meter, en geen 'taxi' bordje ergens op de auto geplakt. Omdat ik het niet helemaal vertrouwde had ik mijn mes al klaar tussen mijn benen mocht er iemand plotseling in de taxi komen springen, of de chauffeur een donker steegje inrijden. Met al die verhalen die je af en toe leest en hoort kan je maar nooit voorzichtig genoeg zijn! Mijn zorgen waren niet nodig geweest als ik niet veel later het bordje van het hostel zie verschijnen waar ik de chauffeur had gevraagd mij heen te brengen. Bescheiden vraagt hij iets meer dan een euro voor de rit die ik hem met plezier betaal, voor dat geld ga ik zelf niet een uur lopen zoeken met twintig kilo bagage op mijn rug...!
Na een heerlijke na nacht sta ik vroeg op, want om negen uur vertrok ik met een groep naar de beruchte zilvermijnen van Potosí! Onze eerste stop was de basis van de tour. Hier kregen we een volledige make-over tot mijnwerker inclusief rubber laarzen en helm met hoofdlamp! Waar het nou precies nodig voor was snapte ik niet helemaal, maar dat zou snel komen... Voordat we naar de mijnen gingen bezochten we eerst de mijners markt waar we wat cadeaus voor de mijnwerkers konden kopen om ze te bedanken dat we de mijnen mochten bezoeken en we foto\'s van ze mogen maken. Voor een kleine drie euro kon je zelfs een dynamiet staaf met nitraat kopen (!) en niemand die je raar aankijkt, de mijnwerkers zelf kopen ze dagelijks voor het gebruik in de mijnen. Op weg naar de mijnen brachten we ook nog even snel een bezoek aan de fabriek waar de mineralen worden verwerkt die in de mijnen worden gewonnen. Al jaren zijn de zilvermijnen uitgeput waar het dorp ooit zo beroemd om is geworden. Hoelang het nog duurt voordat er ook geen mineralen meer worden gewonnen is onbekend. Wel is zeker dat zodra dat gebeurd, Potosí zal veranderen in een spookstad, omdat de stad praktisch leeft van de mineraalwinst.
Rond een uurtje of elf komen we aan bij de ingang van de mijn. Het ziet er precies zo uit als dat ik mij had voorgesteld en als iedereen er klaar voor is, gaan we de mijn binnen! Onderweg legt de gids uit dat er enkel mannen in de mijn werken, en ze werken zoveel als dat ze zelf willen of aankunnen. De jongste beginnen op een leeftijd van 15 of 16 jaar, waar we er ook enkele van tegenkomen. Het is uiteraard verschrikkelijk zwaar werken in de mijnen waardoor merendeel van de mannen een leeftijd bereiken van 45 - 50 jaar. De oudste mijnwerker is op het moment 56 jaar oud en is op zijn 16e jaar begonnen in de mijnen, dat is 41 jaar van bijzonder zware arbeid! Om de kracht te vinden om door te kunnen blijven gaan wordt er door de meeste mijnwerkers de hele dag op coca bladeren gekauwd, waar ik ze dan ook enkele zakken van cadeau heb gedaan. Het is een bitter goedje dat mij niet lukt om lang in mijn mond te houden, maar zij leven en zweren erbij! In de mijnen hangt een zware, vieze en doordringende lucht waar je niet heel snel aan gewent raakt. Het is absoluut niet gezond om hier jaren in te werken en als we door de knieën moeten, en later zelfs moeten tijgeren door smalle gangetjes heen wordt het mij niet alleen duidelijk waarom we beschermende kleding hebben gekregen, maar ook waarom de mijnwerkers maar zo\'n kort leven hebben. Als we allemaal de hoofdlampen uit doen, ervaren we het gevoel van een mijnwerker die zijn batterij vergeten is op te laden. Een totale duisternis en gevoel van verstikking neemt zich meester van mij, en het is een opluchting wanneer de lampen weer aangaan. Onderweg ontmoeten we mijnwerkers die hard aan het werk zijn mineralen te verplaatsen naar de uitgang, en zijn stukken waarbij ze een emmer van 45 kilo op de rug moeten nemen omdat de doorgang te smal is voor een andere manier van vervoer. Een aanbod van de gids om een dagje mee te werken met de mannen slaan we allemaal vriendelijk af. Terug in de open (en frisse) lucht ben ik een prachtige en indrukwekkende ervaring rijker, wát een respect heb ik gekregen voor deze mensen die dit werk iedere dag doen zeg!
Terug in het hotel douche ik snel even om al het vuil van me af te wassen, waarna ik mijn biezen pak en een taxi neem naar de bus terminal en een ticket koop naar Sucre toe, laat die Spaanse lessen maar beginnen!

Laat in de avond in Sucre aangekomen vindt ik een rustig hostel nét buiten het centrum. Het ziet er niet uit omdat het zich midden in een renovatie bevindt, waardoor ik de volgende dag naar een ander hostel zoek. Laat in de middag vindt ik een heerlijk hostel, met niet teveel 'gringo\'s' en een goede eenpersoonskamer voor iets minder dan vijf euro per nacht(!). Inmiddels zit ik al meer dan anderhalve week in Sucre en heb een week groepslessen Spaans achter de rug. Morgen mijn laatste privéles, dus inmiddels kan ik mij al aardig redden op straat! In het weekend zal ik waarschijnlijk de bus nemen richting Santa Cruz. Twee weken op dezelfde plek is lang genoeg geweest, en ik snak naar een andere omgeving! Eind mei staat er een vliegtuig op mij te wachten om me naar Paaseiland te brengen! Wat dus wel betekent dat ik weer terug moet naar Santiago, maar dat heb ik er natuurlijk graag voor over! Paaseiland is één van mijn droomplekken op deze reis, die binnenkort dus in vervulling gaat!

Groetjes uit Bolivia, Hasta Luego!

Mike.